Sách gì thế

Những đứa con của nửa đêm (Midnight’s Children) của Salman Rushdie không chỉ là một tác phẩm văn học xuất chúng mà còn là một khám phá sâu sắc về lịch sử, văn hóa và chính trị của Ấn Độ trong thời kỳ hiện đại. Cuốn tiểu thuyết này kể về cuộc đời của Saleem Sinai, người sinh đúng vào thời khắc lịch sử của đất nước – nửa đêm ngày 15 tháng 8 năm 1947, khi Ấn Độ giành được độc lập khỏi ách thống trị của thực dân Anh. Sự kiện Saleem chào đời không chỉ đánh dấu sự khởi đầu của một cuộc sống đầy phép màu mà còn gắn kết số phận của anh với vận mệnh của quốc gia đang chuyển mình.

Câu chuyện được xây dựng dựa trên một cấu trúc không tuyến tính, bắt đầu với câu chuyện về ông bà Saleem ở Kashmir và lần theo dòng thời gian tới cuộc sống của cha mẹ anh, rồi cuối cùng hội tụ trong cuộc hành trình cá nhân đầy biến động của anh. Trong một không gian rộng lớn như vậy, cuốn sách bao quát hàng loạt sự kiện lịch sử quan trọng, từ ngày Ấn Độ độc lập đến quá trình hình thành Pakistan và cuộc đấu tranh liên tục giữa hai quốc gia. Điều này không chỉ khiến tác phẩm mang tính sử thi mà còn biến nó trở thành một bức tranh toàn cảnh về lịch sử Nam Á, được kể qua lăng kính của một cá nhân. Đặc biệt, những đứa trẻ sinh ra vào đúng thời khắc nửa đêm huyền diệu đều có những năng lực kỳ bí, và Saleem được ban tặng khả năng phi thường trong việc ngửi mùi và giao tiếp tâm linh với các đứa trẻ khác, tạo nên yếu tố huyền ảo độc đáo cho câu chuyện.

Rushdie sử dụng giọng kể chuyện ở ngôi thứ nhất qua nhân vật Saleem, người thường xuyên trực tiếp đối thoại với người đọc. Phong cách này tạo ra một cảm giác gần gũi, như thể chúng ta đang lắng nghe câu chuyện từ chính người trong cuộc. Đồng thời, lối viết sử dụng dòng ý thức – với những suy nghĩ bất chợt, sự chỉnh sửa và diễn giải lại – mang lại một sắc thái sống động, tự nhiên và đôi khi có vẻ như ngẫu hứng. Saleem dường như bị thôi thúc bởi một nhu cầu mãnh liệt để kể lại câu chuyện của đời mình trước khi cái chết đến gần, khiến giọng văn trong tác phẩm mang đậm tính khẩn thiết và giàu nhiệt huyết.

Những chủ đề chính của cuốn tiểu thuyết phản ánh sự giao thoa giữa lịch sử và định mệnh cá nhân, cùng với những tác động sâu sắc của chủ nghĩa thực dân và hậu thực dân lên tâm thức một quốc gia. Hình tượng chiếc mũi, thường được liên kết với Saleem và khả năng thần kỳ của anh, biểu trưng cho bản năng và sự giác ngộ, như một lời nhắc nhở về mối liên hệ giữa con người với thế giới xung quanh thông qua các giác quan. Ngoài ra, sự kết nối số phận giữa Saleem và Ấn Độ đặt nền móng cho yếu tố “chủ nghĩa hiện thực huyền ảo” trong tác phẩm – nơi mà phép thuật và hiện thực hòa quyện, thể hiện qua những đứa trẻ kỳ diệu sinh ra vào thời khắc độc lập của đất nước. Bằng cách này, Rushdie đã biến câu chuyện của Saleem thành một ẩn dụ mạnh mẽ, nơi những hy vọng và ước mơ của một quốc gia mới tựa như phép màu, nhưng đồng thời cũng chịu sự thử thách khắc nghiệt của thực tại đầy khó khăn.

Bối cảnh lịch sử và chính trị của cuốn tiểu thuyết là một lớp nền quan trọng làm nổi bật nội dung. Những đứa con của nửa đêm không né tránh việc chỉ trích những vấn đề gai góc trong lịch sử Nam Á. Tác giả vạch trần sự tham nhũng và độc tài của chính phủ Ấn Độ, đặc biệt là dưới thời kỳ cai trị của Thủ tướng Indira Gandhi trong thời gian ban bố tình trạng khẩn cấp. Đồng thời, Rushdie cũng lên tiếng chỉ trích chủ nghĩa quân phiệt và sự tự tôn dân tộc cực đoan của các tướng lĩnh Pakistan, tạo nên một bức tranh đa diện về những thất bại và xung đột của các quốc gia trong khu vực.

Về phong cách văn học, tác phẩm được đánh giá cao vì ngôn ngữ đa dạng và giàu hình ảnh. Tuy nhiên, mức độ phức tạp trong câu chữ, cùng với sự thiếu hụt các dấu chấm câu trong một số đoạn văn, có thể làm nản lòng độc giả không quen thuộc với phong cách này. Nhưng với những ai kiên nhẫn khám phá, Những đứa con của nửa đêm mang đến một hành trình mê đắm bởi sự hào sảng và tinh thần sáng tạo văn chương điển hình của Rushdie. Nhiều ý kiến so sánh tác phẩm với các kiệt tác văn học như “The Tin Drum” hay “The Adventures of Augie March”, nhấn mạnh tầm cỡ và ý nghĩa sâu sắc mà nó mang lại.

Những đứa con của nửa đêm không chỉ là một tiểu thuyết lịch sử hay một câu chuyện cá nhân, mà còn là một lời ngợi ca sự phức tạp và đa dạng của con người và đất nước. Tác phẩm không ngừng thách thức người đọc suy ngẫm về mối liên hệ giữa cá nhân và cộng đồng, giữa lý tưởng và hiện thực, cũng như giữa lịch sử và ký ức. Đây là một cuốn sách không thể bỏ qua đối với bất cứ ai tìm kiếm sự hòa quyện tinh tế giữa văn chương và tư tưởng, giữa sự mộng mơ và thực tại tàn khốc.

Nguồn: https://bitsnbooks.wordpress.com/2012/09/18/book-review-midnights-children/