“Homo Deus: Lược Sử Tương Lai” của Yuval Noah Harari là một tác phẩm tiếp nối thành công từ cuốn sách “Sapiens: Lược Sử Loài Người,” và nó đã thu hút sự chú ý của rất nhiều độc giả, trong đó có Bill Gates. Trên trang web cá nhân của mình, Bill Gates đã dành thời gian để chia sẻ cảm nhận về cuốn sách này, đưa ra một cái nhìn vừa đồng cảm vừa phản biện về các luận điểm sâu sắc mà tác phẩm đề cập.
Bill Gates đánh giá cao sự hấp dẫn và khả năng kích thích tư duy của “Homo Deus,” giống như cảm giác mà ông từng có khi đọc “Sapiens.” Harari dẫn dắt người đọc đi qua quá trình tiến hóa của nhân loại, từ những mục tiêu cơ bản như loại bỏ bệnh tật, đói nghèo và chiến tranh, đến một tương lai có thể chứa đầy những thách thức cũng như cơ hội. Cuốn sách đặt ra câu hỏi rằng, nếu con người đã từng bước chinh phục được những mục tiêu lớn lao này nhờ vào tiến bộ công nghệ và khoa học, thì đâu sẽ là hướng đi tiếp theo của nhân loại trong thế kỷ 21?
Một trong những ý tưởng đáng chú ý nhất được Harari trình bày là mối quan tâm về việc một tầng lớp “tinh hoa” mới, được nâng cấp thông qua công nghệ sinh học và kỹ thuật di truyền, có thể nổi lên. Harari gọi họ là “Homo deus” – một siêu chủng loài với những năng lực vượt trội mà phần còn lại của nhân loại không thể so bì. Trong tương lai như vậy, một kịch bản đen tối được hình dung: phần lớn con người có thể trở nên “thừa thãi” trong mắt tầng lớp siêu việt và trí tuệ nhân tạo có năng lực vượt trội. Tuy nhiên, Gates không đồng thuận hoàn toàn với dự đoán u ám này. Ông thể hiện sự lạc quan rằng kết cục đó không phải là điều tất yếu và nhấn mạnh rằng với sự định hướng đúng đắn, nhân loại có thể tránh được nguy cơ chia rẽ này.
Một khái niệm khác mà Harari đưa ra gây nhiều tranh cãi chính là “Dataism” – một “tôn giáo” mới đặt giá trị cao nhất vào dòng chảy thông tin thay vì tâm hồn hay cảm xúc con người. Dataism, theo Harari, coi dữ liệu và khả năng xử lý thông tin là mục tiêu tối thượng. Điều này gợi lên một viễn cảnh nơi kinh nghiệm và giá trị của con người có thể không còn được coi trọng. Tuy nhiên, Gates đã nhanh chóng chỉ ra một lỗ hổng lớn trong quan điểm này: con người, dù ở bất cứ thời đại nào, vẫn đầy khát khao những kết nối xã hội. Chúng ta cần sự tương tác, tình yêu thương và sự quan tâm lẫn nhau để nuôi dưỡng ý thức về giá trị bản thân. Ngay cả trong một thế giới lý tưởng không còn chiến tranh, bệnh tật hay đói nghèo, những nhu cầu này cũng không thể bị xóa bỏ.
Điều mà Gates cảm thấy chưa thật sự thỏa đáng trong “Homo Deus” chính là cách Harari lý giải về câu hỏi lớn liên quan đến ý nghĩa và mục đích sống của con người. Harari gợi ý rằng những giá trị truyền thống từng mang lại ý nghĩa cho cuộc sống có thể mất đi vai trò trong tương lai. Nhưng Gates, với cách nhìn thực tế hơn, lưu ý rằng việc tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống không chỉ phụ thuộc vào hoàn cảnh hay sự phát triển công nghệ mà còn nằm trong khả năng thích nghi và sáng tạo của nhân loại. Dù vậy, ông vẫn đánh giá cao sự mạnh dạn trong ý tưởng của Harari, vì nó khơi gợi những câu hỏi quan trọng mà nhân loại cần đối mặt, không chỉ cho viễn cảnh tương lai mà còn cho những quyết định của hiện tại.
Bài viết của Gates cũng phản ánh góc nhìn cá nhân khi ông tự vấn về những gì tạo nên ý nghĩa cuộc sống. Nếu những nguồn cội truyền thống của mục đích sống thực sự biến mất, liệu con người có thể tìm ra những “ý nghĩa” mới hay không? Gates chia sẻ rằng ông mong đợi được thảo luận thêm về những chủ đề này với vợ mình, bà Melinda, người cũng đang đọc “Homo Deus”. Điều này cho thấy cuốn sách không chỉ là một sản phẩm tư duy mang tính học thuật, mà còn là chất xúc tác đưa con người đến gần hơn với những cuộc đối thoại sâu sắc về tương lai.
Tóm lại, qua bài chia sẻ của mình, Bill Gates đã làm nổi bật nét tư duy sắc sảo và táo bạo mà Yuval Noah Harari mang đến trong “Homo Deus: Lược Sử Tương Lai.” Dù còn đó những điểm mà ông không đồng tình, Gates vẫn khuyến khích việc đọc cuốn sách bởi khả năng mở rộng tầm nhìn và khai phá những ý tưởng mới mà tác phẩm mang lại. Đây là một lời nhắc nhở quan trọng về cách con người, trong quá trình hướng tới tương lai, cần nhìn nhận lại giá trị bản thân và đặt câu hỏi về điều gì thực sự làm nên ý nghĩa cuộc sống chúng ta.
Nguồn: https://www.gatesnotes.com/Homo-Deus
Để lại một bình luận Hủy