Sách gì thế

Trong thế giới văn học phi hư cấu đương đại, “Mẹ tôi làm lao công” của Trương Tiểu Mãn nổi lên như một tác phẩm đầy cảm xúc và sâu sắc, mở ra một cánh cửa để ta nhìn vào cuộc sống của những con người bị lãng quên trong nhịp sống bận rộn nơi đô thị hiện đại. Cuốn sách không chỉ là câu chuyện về một người mẹ làm công việc lao động chân tay, mà còn là một lăng kính soi sáng thế giới của những người lao động ở tầng dưới cùng của xã hội. Tác phẩm được viết với một chất giọng chân thật, thấm đẫm sự đồng cảm và là sự kết nối giữa hai thế hệ, hai sắc thái của cuộc sống đô thị.

Bối cảnh của câu chuyện diễn ra tại Thâm Quyến, một thành phố hiện đại ngập tràn ánh sáng và sự năng động, nơi dường như mọi thứ đều lấp lánh trật tự và tiện nghi. Thế nhưng, chính vẻ ngoài hào nhoáng ấy được duy trì bởi những người lao động vô danh, mà điển hình là những người làm công việc vệ sinh như mẹ của tác giả. Họ là những con người bị khuất lấp dưới ánh sáng phát triển rực rỡ, phải căng mình trong công việc dài giờ để duy trì sự sạch sẽ và trật tự cho thành phố, nhưng lại sống bên lề giấc mơ đô thị. Cuốn sách đặt ra những câu hỏi không dễ trả lời: ai sẽ nhớ đến họ, và người ta đã quên rằng chính sự hiện diện bền bỉ ấy đã mang lại vẻ đẹp hoàn mỹ cho những đô thị khổng lồ?

Trương Tiểu Mãn đã khéo léo dẫn dắt người đọc bước vào câu chuyện của mẹ mình – một người phụ nữ lớn lên trong nghèo khó, từng làm việc tại các mỏ và công trường, để rồi cuối cùng tìm thấy công việc làm lao công nơi thành phố lớn trong tuổi trung niên. Từ đây, những mảnh ghép về cuộc sống của nhóm lao động vệ sinh viên dần hiện ra. Đó không chỉ là công việc với những vết bẩn và rác rưởi, mà còn là những tiếng thở dài và ẩn nhẫn của những con người luôn ý thức rõ vị trí của mình trong hệ thống xã hội. Họ gần gũi, sát cánh nhau trong một xã hội thu nhỏ nhưng chia cắt với thế giới hào nhoáng mà họ đang phục vụ hàng ngày.

Điểm nhấn cảm xúc trong cuốn sách không chỉ nằm ở câu chuyện về những người lao động, mà còn là mối quan hệ phức tạp giữa mẹ và con gái – một sự giao thoa giữa hai thế giới dường như đối lập. Trong khi người mẹ đại diện cho lớp “lao động xanh”, chấp nhận mọi vất vả để kiếm sống, thì người con gái, với công việc văn phòng “trắng”, dường như đã vươn lên một nấc thang xã hội mới. Nhưng liệu khoảng cách này có thực sự xa như tưởng tượng? Câu trả lời dần hiện ra khi tác giả bắt đầu chạm vào cuộc sống của mẹ mình – từ những câu chuyện thường ngày tại nơi làm việc đến lối suy nghĩ và cách yêu thương của bà. Cuốn sách là một hành trình mà người con gái không chỉ nhận ra những hy sinh của mẹ, mà còn hiểu rằng bản thân mình thực chất cũng không khác biệt nhiều, vẫn đang bị mắc kẹt trong guồng quay của đời sống đô thị khốc liệt.

“Mẹ tôi làm lao công” đặt ra sự đối chiếu rõ ràng giữa các tầng lớp xã hội, giữa lối sống “trắng” và “xanh”. Nhưng vượt lên trên sự đối lập ấy, tác giả cho thấy rằng khoảng cách giữa họ, dù lớn lao đến đâu, vẫn tồn tại sự kết nối sâu sắc qua tình yêu và hy sinh. Có lẽ đây chính là tinh thần cốt lõi mà cuốn sách muốn truyền tải. Dù mối quan hệ giữa hai thế hệ đôi khi đầy mâu thuẫn, nhưng chính hành trình viết lách này đã giúp họ xích lại gần nhau hơn. Nó không xóa đi hoàn toàn sự xa cách, nhưng đã mang lại một lòng tin và sự đồng thuận mà trước đó có lẽ chưa từng tồn tại.

Với văn phong giàu tính miêu tả và cảm xúc chắt lọc từng chi tiết, Trương Tiểu Mãn không chỉ kể lại câu chuyện của bản thân, mà đã xây dựng nên một bức tranh chân thực về một nhóm người lao động ít được nhìn nhận đúng giá trị. Tác phẩm nhận được sự ủng hộ rộng rãi và giành được nhiều giải thưởng văn học danh giá như “Cuốn sách hay nhất năm 2023 của Thâm Quyến”, lọt vào danh sách những cuốn sách không hư cấu tiêu biểu tại Đọc sách Đậu Bản năm 2024. Những giải thưởng này không chỉ là sự ghi nhận đóng góp về mặt văn chương, mà còn khẳng định giá trị xã hội lớn lao mà cuốn sách đem lại.

Qua từng trang sách, chúng ta thấy được rằng “Mẹ tôi làm lao công” không chỉ là câu chuyện riêng của một gia đình, mà còn là sự phản chiếu cuộc sống của hàng triệu con người. Từ tình mẹ con đầy giằng xé đến những lát cắt gợi mở về xã hội hiện đại, tác phẩm gửi gắm một lời nhắc nhở sâu sắc về lòng biết ơn, sự cảm thông và khả năng hòa giải những khỏang cách tưởng chừng khó san lấp. Đây là một cuốn sách xứng đáng được đọc để mỗi chúng ta thấu hiểu và trân trọng hơn những người âm thầm làm đẹp cho cuộc sống, những bàn tay chưa từng được nhận đủ sự công nhận mà họ xứng đáng.