Sách gì thế

ĐẤT ĐAI – CUỘC HÀNH TRÌNH THAY ĐỔI NỀN VĂN MINH

Trong lịch sử tiến hóa của nhân loại, ít có điều gì quan trọng và gây tranh cãi hơn quyền sở hữu đất đai. Simon Winchester, một nhà văn và nhà sử học lỗi lạc, đã khai phá chủ đề này một cách tường tận trong cuốn sách “Land: How the Hunger for Ownership Shaped the Modern World”. Đây không chỉ là một nghiên cứu về lịch sử của quyền sở hữu đất mà còn là một bức tranh toàn cảnh về cách con người chia cắt, sử dụng và giành giật mảnh đất mà họ sinh sống.

Xuất phát từ chính trải nghiệm cá nhân của Winchester khi mua một mảnh đất rộng 123 mẫu Anh ở Duchess County, New York, ông bắt đầu khám phá ý nghĩa của việc sở hữu đất. Sinh ra ở Anh, nơi tổ tiên ông phải thuê nhà từ những tầng lớp quý tộc cầm quyền, Winchester nhận thức rõ đặc quyền mà mình có được khi trở thành một chủ đất ở Mỹ. Điều đó làm ông suy ngẫm về cách mà các đường biên giới tưởng tượng đã định hình xã hội loài người theo những cách sâu sắc và đôi khi tàn nhẫn.

Winchester không phủ nhận rằng quyền sở hữu đất có vai trò quan trọng trong việc xây dựng sự thịnh vượng cá nhân và xã hội. Nhưng bên cạnh đó, ông cũng chỉ ra rằng sự phân bổ đất đai không đồng đều đã gây ra vô số bất công và xung đột. Một ví dụ điển hình là cuộc di cư ồ ạt của những nông dân Anh bị mất đất sau khi chính quyền tư nhân hóa hàng triệu mẫu đất trước đây thuộc quyền sử dụng chung. Những người này phải di cư đến Bắc Mỹ để tìm kiếm cơ hội mới, nhưng trớ trêu thay, họ lại góp phần vào quá trình chiếm đoạt đất đai của người bản địa tại đây.

Cuốn sách không né tránh những trang sử đầy đau thương và bất công. Winchester đi sâu vào cách chính phủ Hoa Kỳ đã chiếm dụng đất của người bản địa thông qua các hiệp ước và thỏa thuận không công bằng, ép buộc họ vào các khu vực dành riêng và dần xóa bỏ văn hóa, ngôn ngữ của họ. Ông cũng đề cập đến việc những người bản địa bị từ chối quyền mua đất chỉ vì họ không được công nhận là công dân Mỹ cho đến năm 1924, khi Đạo luật Snyder được thông qua.

Một phần quan trọng khác của cuốn sách là sự phân tích về di sản tăm tối của chế độ nô lệ và phân biệt chủng tộc ở Mỹ. Winchester chỉ ra rằng bất bình đẳng trong sở hữu đất vẫn còn tồn tại dai dẳng, với sự cách biệt lớn giữa tài sản của các hộ gia đình da trắng và da đen. Ông lập luận rằng yếu tố này đóng góp vào sự bất ổn xã hội và bất hòa chủng tộc tại Mỹ ngày nay.

Cuộc khảo sát của Winchester không chỉ dừng lại ở quá khứ mà còn mở rộng đến những câu hỏi về tính bền vững trong cách chúng ta chia cắt và sử dụng đất đai hiện tại. Ông lật lại câu chuyện cổ điển của Tolstoy về Pakhom, người đàn ông khao khát có thêm đất đến mức cuối cùng đánh đổi cả mạng sống của mình, và đặt câu hỏi then chốt: “Một người cần bao nhiêu đất mới là đủ?”.

Kết thúc cuốn sách, Winchester tìm đến lời của Chief Sealth, một nhà lãnh đạo của người Suquamish, bộ lạc từng sinh sống trên mảnh đất nay là thành phố Seattle. Những suy tư của ông gợi nhắc chúng ta về mối liên kết thiêng liêng giữa con người và đất đai, đồng thời đặt ra câu hỏi quan trọng về tương lai của hành tinh và sự công bằng trong quyền sử dụng tài nguyên.

“Đất Đai” không chỉ là một cuốn sách lịch sử thuần túy mà còn là một tác phẩm suy tư sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và tài sản mà họ chiếm hữu. Với cách kể chuyện lôi cuốn, lập luận sắc bén, Simon Winchester mang đến một góc nhìn toàn diện về vai trò của quyền sở hữu đất trong sự phát triển của xã hội loài người – từ xa xưa cho đến hiện tại. Đây là một quyển sách đáng đọc, không chỉ cho những ai làm trong ngành bất động sản mà còn cho bất kỳ ai quan tâm đến lịch sử, công bằng xã hội và sự tồn tại bền vững của thế giới.