Sách gì thế

Chip War – Cuộc Chiến vi mạch của Chris Miller là một cuốn sách gây tiếng vang mạnh mẽ trong giới công nghệ và chính trị bởi cách mà tác giả khéo léo kể lại lịch sử, vai trò và tầm ảnh hưởng của ngành công nghiệp bán dẫn trên toàn cầu. Thông qua một bài phỏng vấn email giữa Noah Smith từ blog Noahpinion và Chris Miller, chúng ta có thể nắm bắt được những luận điểm quan trọng về lý do mà ngành công nghiệp này đang trở thành tâm điểm của các cuộc đối đầu địa chính trị, đặc biệt là giữa Mỹ và Trung Quốc.

Một trong những câu hỏi trọng tâm mà Noah Smith đặt ra trong cuộc phỏng vấn là tại sao Mỹ quyết định sử dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mạnh mẽ đối với ngành công nghiệp chip cao cấp của Trung Quốc ngay tại thời điểm này, thay vì trước đó tận dụng nó như một công cụ răn đe. Theo Chris Miller, điều này không phải là điều quá bất ngờ nếu nhìn nhận trong bối cảnh chung. Ông đưa ra ba lý do chính. Trước tiên, Mỹ đang rất lo ngại về các ý đồ của Trung Quốc đối với Đài Loan trong một thập kỷ tới. Do đó, việc làm chậm lại sự tiến bộ trong ngành công nghiệp chip của Trung Quốc là một phương án khả thi nhằm giảm năng lực quân sự và tình báo của nước này, đặc biệt khi trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần được tích hợp vào các hệ thống quân sự. Thứ hai, một số lĩnh vực của ngành công nghiệp chip Trung Quốc, chẳng hạn như YMTC – một công ty chip nhớ, đang có những tiến bộ đáng kể nhờ các công cụ nhập khẩu từ Mỹ và các đồng minh. Việc kiểm soát sự tiếp cận với các công cụ này là cần thiết để ngăn chặn sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc trong công nghệ tối tân.

Tuy nhiên, liệu các biện pháp hạn chế này có dẫn đến việc Trung Quốc cố gắng giảm sự phụ thuộc vào Mỹ? Chris Miller cho rằng việc này không phải là hệ quả của các biện pháp kiểm soát mà Mỹ đưa ra gần đây. Thực tế, chiến lược giảm sự lệ thuộc vào Mỹ đã được lãnh đạo Trung Quốc theo đuổi từ rất lâu, chí ít là từ năm 2014. Những tuyên bố rõ ràng của Chủ tịch Tập Cận Bình cùng việc Trung Quốc đổ hàng tỷ USD vào các chính sách công nghiệp cho thấy đây là một mục tiêu đã được định trước. Các hành động mới của Mỹ không tạo ra chiến lược này mà chỉ đẩy nhanh hơn tiến trình mà Bắc Kinh đã chủ động triển khai.

Một chi tiết khác rất thú vị trong cuộc phỏng vấn là khả năng Trung Quốc có thể lách các biện pháp hạn chế bằng cách nhập khẩu các công cụ tiên tiến thông qua các quốc gia thứ ba. Theo Chris Miller, khả năng này gần như bằng không. Các thiết bị sản xuất chip tiên tiến vốn cực kỳ hiếm hoi, số lượng sản xuất mỗi năm chỉ đếm được trên đầu ngón tay, trong khi vận chuyển và vận hành chúng yêu cầu các nguồn lực lớn lao. Ví dụ, một máy in thạch bản hiện đại cần đến cả máy bay để vận chuyển và phải có nhân viên từ tập đoàn công nghệ ASML trực tiếp kiểm soát. Việc lách luật trong tình huống này gần như không thể xảy ra.

Yếu tố địa chính trị không phải là nội dung duy nhất trong cuộc phỏng vấn. Noah Smith và Chris Miller cũng bàn về vấn đề đa dạng hóa chuỗi cung ứng bán dẫn nhằm giảm sự phụ thuộc nguy hiểm vào một khu vực. Chris Miller cho rằng, trong bối cảnh hiện tại, mức độ tập trung địa lý vào công đoạn sản xuất và lắp ráp chip là một rủi ro lớn. Một cuộc khủng hoảng ở Đông Á có thể dẫn đến hậu quả kinh tế nghiêm trọng không kém gì việc châu Âu phụ thuộc vào Nord Stream, nhưng với quy mô còn lớn hơn rất nhiều bởi vai trò của chip trong nền kinh tế toàn cầu. Chính vì vậy, các sáng kiến như Đạo luật CHIPS của Mỹ là cần thiết để thúc đẩy việc xây dựng chuỗi cung ứng tại những địa điểm mới, giảm thiểu nguy cơ từ các điểm nghẽn địa chính trị.

Câu chuyện của Chip War – Cuộc Chiến vi mạch và những phân tích của Chris Miller trong cuộc phỏng vấn không chỉ làm sáng tỏ vai trò sống còn của ngành công nghiệp bán dẫn mà còn hé mở những động thái chiến lược đang và sẽ định hình mối quan hệ quyền lực toàn cầu trong tương lai. Đây không chỉ là một cuốn sách dành cho những người đam mê công nghệ mà còn là một tài liệu quan trọng cho bất cứ ai muốn hiểu rõ hơn về thế giới đầy biến động mà chúng ta đang sống.

Nguồn: https://www.noahpinion.blog/p/interview-chris-miller-historian