Sách gì thế

Nếu phải chọn một cuốn sách hay nhất năm, thì đối với nhiều độc giả, lựa chọn đó không gì khác ngoài “Bài học môn Hóa” (Lessons in Chemistry) của Bonnie Garmus. Với một cốt truyện khác thường, một nữ chính không giống bất kỳ ai, và một thông điệp mạnh mẽ về nữ quyền, đây thực sự là tác phẩm không thể bỏ qua.

Elizabeth Zott là một nhân vật hiếm thấy trong văn chương hiện đại – cô lập dị, thông minh đến sắc sảo, dám sống thật và không hề né tránh bất kỳ chuẩn mực xã hội nào. Từ một nhà khoa học bị xem thường và gạt ra ngoài lề ở Viện Nghiên cứu Hastings những năm 1960, Elizabeth đã biến mình thành biểu tượng truyền hình với chương trình nấu ăn “Supper at Six”, nơi cô không chỉ dạy phụ nữ công thức nấu ăn mà còn truyền cảm hứng sống độc lập, tư duy phản biện và đấu tranh vì chính mình. Với cách hướng dẫn nấu ăn kiểu “một muỗng acid acetic và một nhúm sodium chloride”, Elizabeth không chỉ khiến người xem bật cười mà còn khiến họ phải suy ngẫm.

Chuyện tình giữa Elizabeth và Calvin Evans – nhà khoa học tài ba, từng được đề cử giải Nobel – là một trong những điểm nhấn đặc biệt của tác phẩm. Từ khoảnh khắc gặp gỡ đầy lạ lùng (anh nôn lên cô khi gặp lần thứ hai), đến mối quan hệ đặc biệt giữa hai tâm hồn đồng điệu, họ đã cùng nhau tạo nên một cặp đôi kỳ quặc nhưng tràn đầy cảm xúc. Khi Calvin qua đời, Elizabeth phải đối mặt với một cuộc sống mới: làm mẹ đơn thân, nuôi dạy cô con gái Mad Zott thông minh và cá tính, cùng chú chó trung thành Six-Thirty – sinh vật duy nhất có khả năng học thêm từ vựng mỗi ngày.

Dù là một nhà khoa học chính hiệu, Elizabeth lại trở thành người dẫn chương trình truyền hình ăn khách, điều tưởng chừng phi lý nhưng lại vô cùng hợp lý khi nhìn vào cách cô dùng hóa học như một công cụ khai sáng cuộc sống. Những lời thoại sắc bén về hôn nhân, tôn giáo và quy chuẩn xã hội khiến chương trình của cô vừa hài hước, vừa châm biếm nhưng cũng rất nhân văn. Những nhân vật phụ như người hàng xóm Harriet Sloane hay nhà sản xuất Walter Pine đều góp phần tô điểm thêm cho hành trình của Elizabeth, mỗi người một cách, nhưng đều thể hiện rõ sức ảnh hưởng của cô đến cuộc sống của họ.

Không chỉ thành công trên mặt trận văn học, “Bài học môn Hóa” còn được Barnes & Noble vinh danh là Sách của năm – một danh hiệu hoàn toàn xứng đáng. Tác phẩm cũng đã được chuyển thể thành loạt phim truyền hình do Apple TV sản xuất, với Brie Larson thủ vai Elizabeth Zott, cùng dàn diễn viên nổi bật như Lewis Pullman, Beau Bridges, Ana Naomi King, Kevin Sussman, Thomas Mann, Stephanie Koenig và Patrick Walker. Đây là minh chứng cho sức lan tỏa mạnh mẽ của tác phẩm trong văn hóa đương đại.

Bằng lối kể chuyện duyên dáng, hài hước và đầy cảm xúc, Bonnie Garmus đã khiến người đọc đi qua mọi cung bậc cảm xúc – từ cười to đến nghẹn ngào. Đây là một tác phẩm khiến người ta vừa muốn đọc chậm để thưởng thức từng câu chữ, vừa không thể ngừng lại vì quá cuốn hút. Đừng để cuốn sách này nằm yên trong danh sách “đọc sau” của bạn. Hãy bắt đầu nó ngay bây giờ – vì “Bài học môn Hóa” không chỉ là một tiểu thuyết, nó là một bản tuyên ngôn sống.