“Đế chế AI” của Karen Hao là một tác phẩm đầy cuốn hút và đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh sắc bén về sự trỗi dậy của trí tuệ nhân tạo trong thời đại hiện nay. Cuốn sách đưa người đọc lần theo hành trình của OpenAI, tổ chức đứng sau ChatGPT, với những tham vọng toàn cầu và ảnh hưởng sâu rộng đến mọi ngóc ngách của đời sống hiện đại. Là một phóng viên công nghệ dày dạn kinh nghiệm và từng làm việc sâu sát với lĩnh vực AI suốt nhiều năm, Karen Hao có góc nhìn sắc bén, từ bên trong lẫn ngoài rìa của đế chế công nghệ này.
Ban đầu, Hao từng bị cuốn hút bởi sứ mệnh có vẻ cao cả của OpenAI. Thành lập như một tổ chức phi lợi nhuận, OpenAI tự định vị mình là người bảo vệ cho sự phát triển an toàn của AI, với ý định chống lại các thế lực thương mại có thể lạm dụng công nghệ này. Sam Altman – người đứng đầu tổ chức – từng nói rằng đây sẽ là tấm khiên bảo vệ nhân loại khỏi viễn cảnh AI bị thương mại hóa vô tội vạ. Tuy nhiên, Hao nhanh chóng nhận ra mọi thứ không đơn giản như thế. Khi theo sát bước đi của OpenAI từ năm 2019, cô nhận thấy tổ chức này dần đánh mất lý tưởng ban đầu và bị nuốt chửng bởi cuộc đua quyền lực và lợi nhuận khốc liệt trong ngành công nghệ.
Cuốn sách chỉ ra rõ rằng để xây dựng và vận hành các mô hình AI mạnh mẽ như ChatGPT, cần một hệ thống tài nguyên khổng lồ đến mức phi lý. Đó là các con chip siêu mạnh, hàng loạt máy chủ tiêu tốn lượng điện và nước khủng khiếp, cùng với hàng triệu dữ liệu được thu thập, xử lý và hiệu đính bởi những công nhân vô danh – nhiều người trong số đó làm việc với mức lương rẻ mạt tại các nước đang phát triển như Kenya. Trong khi đó, OpenAI lại nhận được sự hỗ trợ tài chính khổng lồ từ Microsoft và nhanh chóng trở thành người dẫn đầu trong một cuộc chạy đua nguy hiểm mà đích đến còn chưa rõ hình thù.
Karen Hao viết với giọng điệu hết sức khách quan nhưng đầy quyết liệt. Cô không chỉ tái hiện những gì diễn ra phía sau cánh gà của OpenAI mà còn mở rộng ống kính để quan sát tác động toàn cầu của cuộc cách mạng này. Cô kể về kỹ sư tại Thung lũng Silicon, về người lao động châu Phi ngày ngày dọn dẹp dữ liệu, về người dân ở Chile đối mặt với khủng hoảng nước do các trung tâm dữ liệu tiêu thụ nước ngầm. Những câu chuyện đó giúp người đọc hiểu rằng AI không phải là khái niệm trừu tượng trong các phòng lab, mà là một sức mạnh đang tái định hình thế giới này – cụ thể, rõ ràng và có cả vinh quang lẫn bi kịch.
Một điểm nổi bật khác trong “Đế chế AI” là cách cuốn sách hé lộ khủng hoảng nội bộ tại OpenAI, đặc biệt là sự kiện Sam Altman bất ngờ bị sa thải và sau đó nhanh chóng quay trở lại trong một cuộc đảo chính chớp nhoáng gây chấn động toàn ngành. Qua những mối quan hệ sâu sắc và mạng lưới nguồn tin trực tiếp trong nội bộ công ty, Hao tái hiện lại những gì diễn ra một cách chi tiết và đầy kịch tính – giống như một hồi phim chính trị công nghệ đỉnh cao.
Tuy nhiên, “Đế chế AI” không sa vào việc cáo buộc.
Không ai trong câu chuyện nghĩ mình là “kẻ xấu”; các kĩ sư, nhà sáng lập hay nhà đầu tư đều cho rằng họ đang làm điều đúng–dù thực tế cho thấy kết quả không phải lúc nào cũng tích cực. Dưới áp lực ngày càng tăng của lợi ích kinh tế và ảnh hưởng toàn cầu, ngay cả những người từng mang theo lý tưởng ban đầu cũng có thể thay đổi hướng đi. Đó là một thông điệp rất người, rất thật – và cũng rất đáng lo ngại.
Bằng cách kết hợp giữa điều tra báo chí tầm cỡ và trải nghiệm cá nhân sâu sát trong ngành công nghệ, Karen Hao đã tạo ra một cuốn sách đầy sức nặng và có tiếng vang lớn trong giới chuyên môn. Không phải ngẫu nhiên mà “Empire of AI” trở thành best-seller và nhận được lời khen từ những tờ báo uy tín như New York Times và New Yorker.
“Đế chế AI” là cuốn sách không chỉ dành cho những người quan tâm đến công nghệ, mà còn dành cho bất cứ ai muốn hiểu rõ cách những thế lực công nghệ đang vận hành đằng sau các sản phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày – từ chatbot, công cụ tìm kiếm, đến trợ lý ảo. Mỗi lần tương tác với ChatGPT, bạn đang va chạm với một phần của đế chế đó. Và sau khi đọc xong cuốn sách này, rất có thể bạn sẽ không còn nhìn nhận nó với ánh mắt cũ nữa. Đây không chỉ là một cuốn sách, mà là lời nhắc nhở về vai trò và trách nhiệm của con người trước một thời đại đầy biến động.
Để lại một bình luận Hủy