Sách gì thế

“Người đàn ông ấy” – tác phẩm của Hirano Keiichiro, được dịch sang tiếng Việt bởi Nguyễn Thống Nhất và phát hành bởi Nhã Nam, là một tiểu thuyết gợi mở nhiều tầng lớp cảm xúc cũng như triết lý sâu sắc về bản ngã, tình yêu, và sự thật trong đời sống mỗi con người. Đây không chỉ đơn thuần là một câu chuyện về hành trình tìm kiếm thân phận mà còn là một bản luận đầy chất thơ về con người và những điều không thể định danh bằng lời nói.

Câu chuyện mở đầu bằng bi kịch của người phụ nữ tên là Ri-e, người đã mất đi người chồng yêu dấu vì một tai nạn. Thế nhưng sau cái chết của anh, một sự thật kinh hoàng được phơi bày: người đàn ông mà cô gọi là chồng suốt 3 năm 9 tháng thực chất lại không phải là chính người mang tên Taniguchi Daisuke – danh tính của anh là giả. Từ đây, hành trình đi tìm sự thật bắt đầu, dưới bàn tay điều tra của luật sư Kido – người từng giúp Ri-e trong thủ tục ly hôn trước đó. Nhưng điều đáng nói là, bước qua từng manh mối, từng chân dung mơ hồ của người đàn ông ấy, độc giả không chỉ thấy một quá trình truy tìm danh tính mà đồng thời là cuộc đào sâu vào bản chất thực sự của một con người: điều gì làm nên một bản thể? Một cái tên ư? Quá khứ? Hay là những khoảnh khắc ta cùng sống với nhau trong hiện tại?

Tác phẩm đặt ra nhiều câu hỏi lớn mà không dễ có câu trả lời dứt khoát: Người ta có thể tiếp tục yêu một người nếu phát hiện ra tất cả những gì mình biết về họ trước đây là dối trá? Yêu có phải là chấp nhận mọi điều thuộc về người ấy, dẫu cho quá khứ có tăm tối đến nhường nào? Những người từng yêu – như Ri-e hay nhân vật Misuzu – đều phải đối diện với chính sự mâu thuẫn này trong lòng họ. Có lẽ vì thế, câu trả lời của Misuzu trong một cảnh phim đầy sức nặng, khi cô nói rằng “khi yêu, tình yêu không kết thúc chỉ sau một khoảnh khắc, mà là sự lặp đi lặp lại, là quá trình yêu lại nhiều lần”, đã chạm đến trái tim nhiều độc giả. Đó là khoảnh khắc mà những gì tưởng như mơ hồ và triết lý trở nên sống động hơn bao giờ hết – tình yêu không phải là một điểm đến, mà là một hành trình thay đổi không ngừng.

Mặc dù được phát triển trên ý tưởng hấp dẫn và giàu chất suy nghiệm, “Người đàn ông ấy” không hẳn là một tác phẩm dễ đọc. Một số độc giả cho rằng Hirano Keiichiro đã nhồi nhét quá nhiều chủ đề mang tính nặng trĩu như vấn đề người không quốc tịch, tội phạm, án tử hình, người Hàn sống tại Nhật, hay động đất, khiến cốt truyện đôi khi bị phân mảnh, lạc hướng khỏi trung tâm. Hơn thế nữa, cách viết có phần lý trí, triết lý hóa cùng với ngôn ngữ biểu cảm cao đôi khi khiến người đọc cảm thấy khó tiếp cận, nhất là khi cuốn sách không quá nghiêng về mặt kịch tính hành động mà thiên về tự sự, nội tâm.

Tuy nhiên, với những ai yêu thích văn học sâu sắc và có chiều sâu tư tưởng, thì đây là một tác phẩm mang lại trải nghiệm đọc đáng giá. Cách mà Hirano xây dựng tâm lý nhân vật qua từng đoạn đối thoại, từng hành động nhỏ, cho thấy nghệ thuật miêu tả thế giới bên trong con người của ông đạt đến độ tinh tế rõ rệt. Những chi tiết như việc Ri-e vẫn giữ trọn vẹn ký ức hạnh phúc với người đàn ông dù không biết rõ danh tính anh là ai, hay nghi vấn về nhân diện thật sự giữa anh em sinh đôi Taniguchi và Kyoichi, khiến câu chuyện luôn trong trạng thái bán ẩn bán hiện, tạo nên sức hút đặc biệt.

“Người đàn ông ấy” cuối cùng không chỉ là hành trình tìm lại danh tính một con người mà còn là hành trình tìm lại và đối diện với chính mình. Ta như nhìn thấy bóng dáng mình trong những câu hỏi của các nhân vật khi nỗ lực xác định đâu là giới hạn của sự thật, của quá khứ, và của tình yêu. Có thể dễ dàng đồng tình với ý kiến của một độc giả rằng: thông điệp của truyện không chỉ nằm ở tiến trình lật mở danh tính người đàn ông, mà còn là việc ta, với tư cách là con người, luôn luôn thay đổi, luôn luôn đặt ra câu hỏi: tôi là ai?

Một cuốn sách làm lay động tâm hồn người đọc không bởi những bất ngờ kịch tính, mà bởi những suy ngẫm âm ỉ bền sâu. “Người đàn ông ấy” là một tác phẩm như vậy – đầy mạch ngầm triết học, đầy day dứt nhân sinh, và gợi mở nhiều hơn là khép kín. Đối với những ai sẵn lòng đi qua những đoạn văn có phần trừu tượng, ngôn từ nặng tính lý luận, thì phần thưởng sau cùng là một nhận thức sâu sắc hơn về thân phận và tình yêu – những điều luôn luôn biến dịch trong cuộc đời mỗi người.