Sách gì thế

Tiểu thuyết đầu tay The Hearing Test của Eliza Barry Callahan là một tác phẩm đáng chú ý, mang lại một góc nhìn sâu sắc về mối tương quan giữa cơ thể, nghệ thuật, và bản sắc con người. Với lối kể chuyện giàu tính tự sự và triết lý, cuốn sách này trở thành một hành trình cảm xúc khám phá bản chất của sự mất mát, sự tái định hình cuộc sống, và cách chúng ta tìm lại chính mình trong hoàn cảnh khó khăn.

Câu chuyện xoay quanh Eliza, chính tác giả cũng là người lấy cảm hứng để xây dựng nhân vật chính – một nhà soạn nhạc bỗng một ngày tỉnh dậy và phát hiện ra mình bị mất thính giác đột ngột. Hội chứng Sudden Deafness mà cô gặp phải là một tình trạng hiếm gặp và khó lý giải, đặc biệt ảnh hưởng đến khả năng nghe âm trầm. Tình trạng này không chỉ đe dọa sự nghiệp soạn nhạc của cô mà còn đặt câu hỏi lớn về danh tính và vai trò của Eliza khi đứng trước sự biến đổi đột ngột của cơ thể mình. Cô phải đối mặt với viễn cảnh âm thanh có thể dần biến mất mãi mãi, một điều chắc chắn sẽ khiến cuộc sống của bất cứ ai phải thay đổi hoàn toàn.

Qua một năm đầy biến cố, câu chuyện của Eliza được kể lại dưới dạng một cuốn nhật ký. Trong suốt hành trình này, Eliza trở nên xa lạ hơn với chính con người cô từng là, điều này được thể hiện qua việc nhân vật chính hầu như không được đặt tên một cách rõ ràng trong tác phẩm. Các cuộc trò chuyện với bác sĩ, chuyên gia tâm lý trị liệu, và những con người bất ngờ xuất hiện trong cuộc đời cô chỉ càng khắc họa rõ hơn sự đứt đoạn trong cuộc sống hằng ngày của Eliza. Sự mất mát thính giác không chỉ giới hạn ở cảm giác thể chất, mà còn là một cú sốc đối với cảm thức về bản ngã và cá tính, đặc biệt đối với người dùng âm nhạc như phương tiện trung tâm để định nghĩa mình.

Một điểm đặc biệt ấn tượng trong The Hearing Test là cấu trúc câu chuyện, khi Eliza tổ chức các dòng suy nghĩ của mình như một điểm số âm nhạc, một cách để cô “score” – hay ghi nhận – những trải nghiệm của mình vào khuôn khổ nhật ký. Điều này không chỉ làm nổi bật nguồn gốc âm nhạc sâu xa trong con người cô, mà còn gợi nhắc mối liên hệ cảm xúc mà Eliza duy trì với âm thanh và nghệ thuật trong hành trình đấu tranh với tình trạng mất thính giác. Các trang sách được đan xen bởi những tình tiết đời thường, những đoạn hồi tưởng, các mối liên hệ văn hóa và lịch sử, tạo nên một bức tranh tinh tế và phức hợp của cuộc sống.

Một trong những thông điệp ý nghĩa nhất của cuốn sách là ý niệm về sự im lặng và nhận thức mới mẻ mà nó mang lại. Khi đối mặt với sự mất mát âm thanh – một điều mà Eliza chưa từng nghĩ sẽ xảy ra – cô dần nhận ra rằng im lặng không đơn thuần là sự vắng mặt của âm thanh. Eliza khám phá được những chiều sâu mới từ cuộc sống nhờ vào sự im lặng ấy. Tác giả đã thông minh khi liên hệ trải nghiệm này với ý tưởng của nhà soạn nhạc John Cage, người từng khẳng định rằng ngay cả sự im lặng cũng chứa đựng những âm thanh nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa – như trong tác phẩm 4’33” của ông. Với Eliza, giây phút âm thanh quay trở lại không phải là một kết thúc có hậu quen thuộc, mà đúng hơn là một sự soi sáng lại mối quan hệ phức tạp giữa cuộc đời cô và âm thanh.

Dù hoàn cảnh trong tiểu thuyết không trực tiếp nhắc tới đại dịch COVID-19, bối cảnh cuốn sách lại trùng với những ngày đầu của cuộc khủng hoảng này. Sự gián đoạn và cảm giác xa lạ mà Eliza cảm nhận trong thế giới của cô cũng phản ánh trạng thái chung của xã hội trong thời kỳ đầy bất định và hỗn loạn này. Việc mất kết nối với âm thanh trong cuộc sống cá nhân của Eliza được soi sáng như một hình ảnh thu nhỏ của sự bất an và thay đổi bất ngờ mà thế giới phải đối mặt.

Không chỉ là một câu chuyện cá nhân, The Hearing Test còn là một tác phẩm giàu chất triết học và nghệ thuật. Thông qua những suy tư của Eliza, Callahan mở rộng biên giới truyện kể để nói về các khái niệm như nhạc lý của sự chuyển động, mối tương quan giữa hành tinh và âm thanh mà Johannes Kepler từng đề cập, hay vai trò của nghệ thuật trong việc giúp chúng ta hiểu con người. Những tham chiếu văn hóa và triết học này không chỉ làm tăng giá trị thẩm mỹ của tác phẩm mà còn tạo ra một bức tranh toàn diện về sự kết nối giữa con người, thiên nhiên, và nghệ thuật.

Với ngôn từ trau chuốt và cách kể chân phương nhưng không kém phần giàu hình ảnh, The Hearing Test là một cuốn tiểu thuyết tự sự đầy cảm động. Tác phẩm này như một giai điệu dịu dàng nhưng mạnh mẽ, dẫn dắt người đọc qua những rung động của sự mất mát, sự thích nghi, và cuối cùng là khả năng tái sinh của tâm hồn con người. Đây là một lời mời gọi để chúng ta suy ngẫm về âm thanh và im lặng trong chính cuộc sống của mình: những điều tưởng chừng như rất quen thuộc, nhưng thực chất lại mang trọn vẹn sức mạnh để định nghĩa cách chúng ta cảm nhận thế giới.

Nguồn https://www.nybooks.com/articles/2024/12/19/a-very-quiet-symphony-the-hearing-test-callahan/