Sách gì thế

“Người đàn ông ấy” của tác giả Hirano Keiichiro, bản dịch tiếng Việt do Nguyễn Thống Nhất thực hiện và Nhã Nam phát hành, là một tác phẩm đầy ám ảnh và nhiều tầng lớp suy tư về thân phận, danh tính và những mặt tối trong đời sống con người hiện đại. Cuốn tiểu thuyết được dệt nên bởi chất văn rất đặc trưng của Hirano – trầm tĩnh, sâu lắng và đầy chất triết lý – đưa người đọc đi qua những câu chuyện tưởng như rất riêng tư nhưng lại chạm tới những câu hỏi lớn mang tính phổ quát.

Câu chuyện được dựng nên từ lời kể của nhân vật chính Kido – một luật sư – người tiếp cận một vụ việc kỳ lạ khi thân chủ của anh, một người phụ nữ tên là Rie, khẳng định rằng người chồng quá cố của cô, vốn được biết đến là Taniguchi Daisuke, thực ra không phải là ai cô từng nghĩ anh ta là. Với điểm xuất phát đầy bí ẩn ấy, hành trình truy tìm thân phận thật sự của người chồng đã khuất được đẩy dần lên cao trào. Nhưng đây không chỉ là một cuộc điều tra đơn thuần về lý lịch hay tên tuổi – nó mở ra một vực sâu chứa đựng nhiều lớp dò xét về căn tính, về điều gì khiến một con người là chính mình trong mắt người khác và cả trong ánh nhìn nội tâm của chính họ.

Điểm nổi bật của “Người đàn ông ấy” không nằm ở sự bùng nổ của các nút thắt phá án thường thấy trong dòng văn học trinh thám, mà ở chuỗi những hoài nghi và chất vấn âm ỉ kéo dài xuyên suốt câu chuyện. Càng đi sâu vào bí ẩn thân phận của người đàn ông kia, người đọc càng cảm thấy bị cuốn vào những suy tư mang tính bản thể: Tên gọi, quốc tịch, quá khứ… rốt cuộc có đủ để định danh một con người? Nếu một người sống cả cuộc đời với nhân dạng và lý lịch của người khác, thì họ có đang sống thật hay đang sống dối? Và nếu tình yêu họ dành cho ai đó là thật, thì điều đó có khiến họ trở thành “người ấy” mà ta vẫn nghĩ?

Các nhân vật trong truyện đều mang theo mình những vết cắt quá khứ – từ người đàn ông muốn thoát khỏi thân phận “con kẻ sát nhân”, đến kẻ mỏi mệt vì gánh nặng quan hệ trong gia đình ruột thịt, hay thanh xuân u uẩn của người bỏ lại tất cả để bắt đầu lại cuộc đời dưới một cái tên khác. Bạn đọc sẽ cảm nhận được sự đồng cảm sâu sắc với những kẻ luôn thấy mình không thuộc về đâu cả, những người đang sống mà cứ như mang gương mặt ai đó khác. Đây là tiểu thuyết về sự đổi vai, nhưng đồng thời cũng là cuộc hành trình không mấy dễ chịu để kiếm tìm bản lai.

Không thể không nhắc tới câu hỏi về tình yêu – một trong những nét tinh tế xuyên suốt toàn bộ tác phẩm. Khi người ta yêu một ai đó, điều gì là thật? Họ yêu gương mặt đó, ký ức đó, hay cái cảm giác quen thuộc mà người kia mang lại? Rie, người vợ, có thật sự yêu một người mà cô hoàn toàn không biết, hay tình yêu của cô đã được xây dựng trên chính sự giả trá? Dường như Hirano muốn thử thách niềm tin của người đọc về khái niệm yêu thương – rằng tình yêu thật chưa chắc đã cần đến sự thật tuyệt đối, mà có khi chỉ dựa vào mảnh hiện tại vụn vỡ mà hai người có thể cùng nắm lấy.

Thông qua nhân vật Kido – người vừa là người kể chuyện, vừa là người quan sát và phán xét – độc giả cũng nhìn thấy bản thân mình trong mối quan hệ gia đình, trong sự mâu thuẫn giữa trách nhiệm và tình cảm. Khi ta soi chiếu người khác, đôi khi cũng đang phản chiếu chính những chỗ trống hoang vắng trong lòng mình.

“Người đàn ông ấy” không thuần là một câu chuyện về sự tráo đổi thân phận, mà là một tiểu luận sống động về cuộc đời – nơi mỗi lựa chọn đều kéo theo hệ lụy, và mỗi khát khao thay đổi quá khứ lại là sự trốn chạy khỏi nỗi đau cần đối diện. Liệu một người có thể thực sự quên đi nguồn gốc của mình và tái sinh không cần hối tiếc? Câu trả lời, có lẽ, không bao giờ rõ ràng.

Tác phẩm mang đến cảm giác trầm lắng nhưng day dứt, đòi hỏi người đọc phải suy ngẫm nhiều lần, thậm chí cần đọc lại để thấu hiểu hết những tầng lớp ý nghĩa. Nó không dành cho những ai muốn một cái kết bùng cháy, mà phù hợp với người tìm kiếm sự lặng yên sâu thẳm ẩn sau những câu chuyện đời thường tưởng chừng rất quen thuộc. Với “Người đàn ông ấy”, Hirano Keiichiro một lần nữa chứng minh khả năng nắm bắt cảm xúc nội tâm con người và viết nên một bi kịch rất đời, rất nhân bản, và khó quên.