Sách gì thế

“Khi học tập hóa niềm vui” của Seonghyeok Park – cuốn sách từng chiếm vị trí đầu bảng trong thể loại sách giáo dục thanh thiếu niên, cũng là cái tên gây không ít tranh cãi. Những lời khen tặng dành cho nó nhiều không đếm xuể, nhưng cũng có không ít độc giả cảm thấy hụt hẫng, thậm chí cho rằng đây chỉ là một tác phẩm quá đỗi “an toàn” và sáo rỗng. Hai trong số những nhận xét từ bạn đọc trên Yes24 đã thể hiện rõ sự phân cực trong cách tiếp nhận cuốn sách này.

Ở thái cực thất vọng, một độc giả chia sẻ cảm giác “phí thời gian” khi đọc sách. Theo người này, nội dung quá quen thuộc, không có phát hiện mới, không tạo động lực hay truyền cảm hứng thực sự. Dù sách được quảng bá rộng rãi là lựa chọn của học sinh trường chuyên, là bestseller lâu năm, nhưng với những ai đã từng nỗ lực hết mình, cuốn sách có vẻ chỉ như một bản tóm lược của những điều ai cũng biết. Thậm chí, người đọc còn không muốn giới thiệu nó như một cuốn sách nên mượn – chứ đừng nói đến việc mua. Đó là phản ứng của một người kỳ vọng quá nhiều và gặp phải một sản phẩm không đáp ứng được mong đợi cá nhân.

Thế nhưng, ngược lại, cũng có những người từng cười nhạt trước cái tên “quá giáo điều” ấy lại thấy mình bất ngờ bị thuyết phục. Một phụ huynh có con đang học cấp ba chia sẻ rằng mình đã mua sách chỉ vì tò mò – và sau đó, chính đứa con vốn không hứng thú với việc đọc lại âm thầm đọc hết toàn bộ. Dù vài tuần sau đó thái độ của con có thể trở lại như cũ, nhưng chỉ riêng việc sách có thể được đọc đến trang cuối cùng đã là một “kỳ tích”. Với họ, cuốn sách không cần quá mới mẻ, mà chỉ cần làm được điều tưởng như bất khả: chạm đến tâm hồn một học sinh, khiến em dừng lại để nghĩ, để cảm, để lên dây cót tinh thần.

Điểm chung giữa hai phản hồi này chính là sự kỳ vọng – một bên mong sách là chìa khóa đột phá, bên kia chỉ mong là một động lực vừa đủ. “Khi học tập hóa niềm vui” không nhất thiết phải là cuốn sách hay nhất, sâu sắc nhất hay đột phá nhất, nhưng nó phù hợp để trở thành người bạn đồng hành trong những lúc tâm trí xao nhãng. Như người đọc thứ hai nhận định: chỉ cần “gần đó”, để thỉnh thoảng đọc lại một vài đoạn, cũng đủ giúp ta giữ nhịp, như cách “ba ngày quyết tâm thì cứ ba ngày lại quyết tâm lại”.

Thành công hay thất bại của một cuốn sách không chỉ nằm ở nội dung, mà còn ở thời điểm và tâm thế người đọc tiếp cận nó. Với người đang trăn trở, một dòng chữ đúng lúc có thể trở thành ánh sáng. Với người đang vững vàng, cùng một dòng chữ có thể chỉ là thứ hiển nhiên. Vấn đề không nằm ở sách – mà nằm ở điểm rơi của cuộc đối thoại giữa tác phẩm và người đọc.

“Khi học tập hóa niềm vui” có thể không phải là cuốn sách dành cho tất cả mọi người. Nhưng với một số người, nó đủ sức mở ra một cuộc trò chuyện thầm lặng nhưng thiết yếu với chính bản thân – điều mà không phải cuốn sách nào cũng làm được.