Sách gì thế

Ngày nay, khi thế giới đang chứng kiến những biến động mạnh mẽ về kinh tế, chính trị và xã hội, nhiều người bắt đầu đặt câu hỏi về tương lai của toàn cầu hóa – một khái niệm từng được xem như nền tảng phát triển của nền văn minh hiện đại. Kết thúc của thế giới chỉ là sự khởi đầu của Peter Zeihan, một chuyên gia phân tích địa chính trị nổi tiếng, đã mang đến một cái nhìn sâu sắc và táo bạo về chủ đề này, xoáy sâu vào sự sụp đổ của chủ nghĩa toàn cầu, đồng thời mở ra viễn cảnh một kỷ nguyên mới cho thế giới.

Cuốn sách được xuất bản năm 2022 mang đến một cách tiếp cận đầy tham vọng và hệ thống để vẽ nên bức tranh của một thế giới “hậu toàn cầu hóa”. Ngay từ tiêu đề, Peter Zeihan đã khéo léo xây dựng một cách chơi chữ đầy tính khiêu khích. Kết thúc của thế giới chỉ là sự khởi đầu không mang nghĩa bi quan hay tận thế, mà ngược lại – ông hình dung đây là bước khởi đầu cho sự thay đổi lớn lao, thậm chí có thể xem là cơ hội để tái cơ cấu các hệ thống quốc tế vốn đã trở nên mong manh dưới áp lực của xu hướng toàn cầu hóa trong nhiều thập kỷ qua.

Một trong những chủ đề chính mà cuốn sách tập trung là sự sụp đổ của toàn cầu hóa và những nguyên nhân dẫn đến điều này. Peter Zeihan lập luận rằng ngay cả trước khi đại dịch COVID-19 xuất hiện, toàn cầu hóa đã và đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Các cuộc chiến thương mại, sự trỗi dậy của chủ nghĩa dân tộc, cũng như các vấn đề kinh tế trong nước tại nhiều quốc gia, đã khiến mạng lưới giao thương toàn cầu từng mang tính kết nối sức mạnh bị đứt đoạn. Đại dịch chỉ đơn giản là “giọt nước tràn ly”, làm những căng thẳng tích tụ trong nhiều năm trở nên rõ ràng hơn. Khi các quốc gia buộc phải khép kín biên giới, tái đánh giá chuỗi cung ứng và ưu tiên lợi ích nội địa, toàn cầu hóa giờ đây không còn được nhìn nhận là lối thoát duy nhất nữa.

Bên cạnh đó, Zeihan cung cấp góc nhìn khá toàn diện về những hệ quả địa chính trị có thể xảy ra khi thế giới chuyển dịch sang trạng thái “phi toàn cầu hóa”. Theo ông, các quốc gia và khu vực sẽ không chịu ảnh hưởng đồng đều. Một số nước, nhờ vị trí địa lý, sự đa dạng về tài nguyên, và khả năng tự cung ứng, có thể sử dụng những thay đổi này như lợi thế để củng cố sức mạnh. Tuy nhiên, đối với các nước nghèo, phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu hay các quốc gia bấp bênh về mặt an ninh năng lượng, sự thay đổi này có thể đem lại hậu quả lớn về cả chính trị lẫn kinh tế. Điều này, Zeihan cho rằng, có thể dẫn đến việc hình thành các liên minh hoặc xung đột mới, khi các quốc gia đấu tranh giành quyền kiểm soát nguồn lực.

Không dừng lại ở khía cạnh địa chính trị, tác giả còn bàn sâu về các ảnh hưởng kinh tế của kỷ nguyên hậu toàn cầu hóa. Khi các chuỗi cung ứng toàn cầu bị phá vỡ, mối quan hệ thương mại và sản xuất trên thế giới sẽ chuyển đổi theo cách phân mảnh hơn. Các quốc gia, thay vì phụ thuộc lẫn nhau ở quy mô toàn cầu, có thể chọn tập trung xây dựng mạng lưới kinh tế khu vực hoặc áp dụng chiến lược “nội địa hóa” sản xuất. Điều này không chỉ định hình lại cách các nguồn lực được phân bổ mà còn cho thấy sự thay đổi về hệ thống quyền lực kinh tế toàn cầu, với những cái tên mới có cơ hội trỗi dậy.

Một điểm khác mà Peter Zeihan nhấn mạnh là vai trò của công nghệ và nhân khẩu học trong bối cảnh mới. Với sự già hóa dân số tại nhiều quốc gia phát triển và áp lực gia tăng liên tục của công nghệ, ông dự đoán rằng thế giới sẽ phải đối mặt với những thay đổi sâu rộng hơn về bản chất của lao động, sản xuất và tiêu thụ. Một số khu vực có thể tận dụng dân số trẻ và hệ sinh thái công nghệ để thúc đẩy tăng trưởng, trong khi những nơi khác gặp khó khăn trong việc thích nghi, điều này càng làm nổi bật sự bất bình đẳng toàn cầu.

Quan điểm của Peter Zeihan luôn được đánh giá cao bởi sự sắc sảo và dựa trên dữ liệu thực tế. Nhờ vào kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực phân tích địa chính trị, ông đã đưa ra những dự đoán đáng suy ngẫm, không chỉ bởi tầm nhìn chiến lược mà còn bởi cách ông kết nối các yếu tố như kinh tế, nhân khẩu, địa lý và chính trị để tạo nên một bức tranh lớn hơn. Cuốn sách Kết thúc của thế giới chỉ là sự khởi đầu không chỉ đứng trên nền tảng lý luận mà còn được hỗ trợ bởi rất nhiều dữ liệu nhằm giải thích và dự báo các bước ngoặt trong tương lai.

Dù bạn đồng ý hay không với tất cả các luận điểm của Peter Zeihan, không thể phủ nhận rằng cuốn sách khiến người đọc suy ngẫm về những gì chúng ta đang đối mặt. Đây không chỉ đơn thuần là sự phác họa về sự suy tàn của toàn cầu hóa, mà còn là lời nhắc nhở rằng trong mọi khủng hoảng, luôn tồn tại cơ hội. Và như tiêu đề đã nói, đây chưa hẳn là điểm kết thúc – có thể, nó chỉ là khởi đầu cho một hành trình mới.

Nguồn: https://arcadiapod.com/2023/07/24/review-the-end-of-the-world-is-just-the-beginning-mapping-the-collapse-of-globalization-2022/