Dư Hoa, một trong những nhà văn hàng đầu của Trung Quốc, luôn khiến độc giả kinh ngạc với ngòi bút sắc bén và khả năng phác họa chân thực bối cảnh lịch sử đầy biến động của đất nước ông. Trong một môi trường mà văn hóa và chính trị đan xen chặt chẽ, Dư Hoa không chỉ đứng vững mà còn thể hiện được tiếng nói độc lập qua những tác phẩm đầy sức nặng. Cuộc đời và sự nghiệp của ông, như được miêu tả trong bài viết “An Honest Writer Survives in China” của ChinaFile, là minh chứng mạnh mẽ cho sự kiên cường của một nhà văn dám thách thức những hạn chế của hệ thống.
Dư Hoa sinh ra và lớn lên trong một Trung Quốc đầy biến động, và điều này đã trở thành nguồn cảm hứng lớn cho nhiều tiểu thuyết nổi tiếng của ông. Tác phẩm “Sống” là một ví dụ điển hình, kể lại cuộc đời đau thương của một người nông dân qua các giai đoạn lịch sử căng thẳng như chiến tranh, nạn đói và các chiến dịch chính trị trong thời kỳ đầu của chế độ Cộng sản. Đây là một câu chuyện ám ảnh, phơi bày những góc khuất của lịch sử hiện đại Trung Quốc. Tính châm biếm và phê phán trong “Sống” đã giúp cuốn sách bán được hơn 200,000 bản tại Trung Quốc năm 2011, nhưng bộ phim cùng tên được chuyển thể bởi đạo diễn Trương Nghệ Mưu lại bị cấm chiếu tại quê nhà vì những ý tưởng “nhạy cảm”.
Một tác phẩm khác, “Chuyện Hứa Tam Quan bán máu”, đi sâu vào bối cảnh thời kỳ Mao Trạch Đông, kể về nỗ lực sống sót của một người đàn ông bán máu để kiếm sống. Câu chuyện là một lát cắt sắc lạnh về những cực khổ của người dân bình thường trong thời kỳ mà ý thức hệ chính trị lấn át giá trị nhân đạo. Trong khi đó, tiểu thuyết “Huynh đệ” lại khắc họa cuộc đời của hai anh em với những mâu thuẫn không hồi kết. Tuy cuốn sách bán chạy nhưng lại bị chỉ trích nặng nề ở Trung Quốc vì việc xây dựng hình ảnh đối lập giữa người anh “ác” thành công và người em “thiện” thất bại, điều không phù hợp với các tiêu chuẩn và thông điệp chung mà giới chức văn hóa nước này mong muốn truyền tải.
Việc Dư Hoa đạt được sự công nhận trong bối cảnh môi trường văn học đầy khắt khe của Trung Quốc không hề đơn giản. Bắt đầu sự nghiệp văn chương vào những năm 1980 khi còn là một nha sĩ ở thị trấn nhỏ Hải Diêm, ông đã trải qua không ít lần bị từ chối trước khi một tạp chí văn học ở Bắc Kinh chấp nhận tác phẩm của mình. Thành công bước đầu này không chỉ đánh dấu bước ngoặt trong sự nghiệp của Dư Hoa mà còn cho phép ông chuyển sang làm việc tại “cung văn hóa” địa phương, nơi tạo điều kiện tốt hơn cho việc sáng tác.
Ngày nay, Dư Hoa ngày càng trở nên thẳng thắn hơn trong việc bộc lộ quan điểm của mình. Ông viết các bài bình luận mang tính phê phán trên các ấn phẩm nước ngoài, thể hiện sự bất mãn trước những hạn chế về tự do sáng tác tại Trung Quốc. Việc ông quyết định không xuất bản cuốn sách mới tại quê nhà là minh chứng rõ ràng cho lập trường ngày càng mạnh mẽ, sẵn sàng thách thức các quy tắc kiểm duyệt vốn bóp nghẹt sự sáng tạo.
Tuy nhiên, Dư Hoa vẫn được xem là một nhà văn vừa đủ “trung dung” để không bị chính quyền cho vào danh sách đen, như trường hợp của các nhân vật bất đồng chính kiến nổi tiếng khác như nghệ sĩ Ngải Vị Vị và nhà văn Liao Yiwu. Dẫu vậy, Dư Hoa vẫn đồng hành cùng họ trong việc lên tiếng chống lại bất công xã hội. Trong khi Liao Yiwu phải sống lưu vong ở Đức và một số người khác phải đối mặt với việc bị bắt giữ hoặc thậm chí ra nước ngoài để bảo toàn tự do, Dư Hoa tiếp tục “đi trên dây,” khéo léo giữ thăng bằng giữa sự phê phán xã hội và việc duy trì sự hiện diện trong bối cảnh văn học nội địa.
Bên cạnh việc sáng tác, Dư Hoa cũng bày tỏ sự lo ngại về trạng thái trì trệ của nền văn học Trung Quốc hiện tại. Trong một buổi trò chuyện ở Hàng Châu, ông khẳng định rằng quốc gia này cần có thêm nhiều ấn phẩm phê bình chân thực và sắc sảo hơn để thúc đẩy nền văn học phát triển. Theo ông, một nền văn học mạnh mẽ phải gắn liền với tự do tư tưởng, điều mà hệ thống hiện tại dường như khó lòng đáp ứng.
YDư Hoa không chỉ là một người kể chuyện chân thực về những góc khuất lịch sử và xã hội của Trung Quốc, mà còn là một nhân chứng sống cho mối quan hệ phức tạp giữa văn học và chính trị. Từ những tác phẩm phản ánh nỗi đau của người dân thường đến việc lên tiếng một cách tinh tế nhưng mạnh mẽ về các vấn đề thời đại, ông đã và đang chứng minh rằng sự trung thực và dũng cảm vẫn có chỗ đứng, ngay cả trong một môi trường đầy bất trắc.
Nguồn: https://www.chinafile.com/library/nyrb-china-archive/honest-writer-survives-china
Để lại một bình luận Hủy